Strijkstokken en andere muzikale attributen

Met lichte verbazing las ik via de diverse bekende sites (GeenStijl.nl, Retecool.com) dat VVD'er Charlie Aptroot zich in de Telegraaf opgewonden heeft over financiële gang van zaken bij stichting Buma/Stemra. Het artikel zelf is niet bij de Telegraaf online te vinden, maar de essentie wel op Nu.nl, en het komt er op neer dat slechts een derde van de geïnde royalties aan de rechthebbenden zijn uitgekeerd en er maar liefst 46 miljoen euro verloren is uit een beleggingsportfolio met een totale waarde van 330 miljoen euro. Verbazing vooral omdat er al jaren kritiek op de rechtenorganisaties geuit wordt en de politiek dat eerst nu op lijkt te pakken.

Allereerst een kort "bluff your way into intellectual property rights". Stel, ik vind mijn plectrum terug, haal mijn gitaar onder het stof vandaan en neem een CD op om die vervolgens uit te geven. Om het compleet te maken zet ik ook nog een datatrack op die CD met de videoclip en een uitvoering van de videoclip als Java-game (voor op je mobieltje, we moeten wel bij de tijd blijven). Om het niet te ingewikkeld te maken ben ik de enige acteur/zanger/danders in de videoclip en heb ik ook het scenario geschreven, de regie gedaan en het geval geproduceerd. Het scenario is er ook als tekst bijgevoegd, overtuigd als ik ben dat mijn toekomstige fans daar behoefte aan zullen hebben. Als die CD onverhoopt in de winkel belandt rusten daar de volgende rechten op:

1. auteursrecht op de songtekst;
2. auteursrecht op de partituur;
3. uitvoeringsrechten van mijzelf (als muzikant en zanger);
4. auteursrecht op de videoclip;
5. uitvoeringsrechten van mijzelf (als zanger/acteur/danser);
6. auteursrecht op de choreografie van de dans;
7. auteursrecht op het scenario;
8. auteursrecht op het computerspel;
9. auteursrecht op de vormgeving van de inlay;
10. beeldrecht op de foto's op de inlay;

De volgende instanties zouden dan mijn belang bij afdracht van genoemde rechten behartigen, al dan niet gevraagd.

1. Buma/Stemra: afdracht van auteursrechten op liedteksten en partituren bij iedere openbaarmaking, bijvoorbeeld het ten gehore brengen van de muziek in een lift (1 t/m 2);
2. SENA: afdracht van zogenaamde naburige rechten op de uitvoering, die afgedragen moeten worden bij iedere weergave van de uitvoering (3 & 5);
3. stichting VIDEMA: afdracht van de auteursrechten op de videoclip, bijvoorbeeld als een televisiezender de clip uitzendt (4);
4. stichting Reprorecht: afdracht van auteursrechten op het scenario en de inlay, voor het geval een vuige thuiskopieerder hier een kopie van heeft gemaakt (7, 9 & 10);
5. stichting Beeldrecht: afdracht van de foto's op de inlay van de CD (10);
6. stichting Thuiskopie: heffingen op gegevensdragers zodat ook de gemiste inkomsten door thuiskopieerders gecompenseerd worden (1,2,4,6 t/m 10);

Er zijn dus al zes verschillende strijkstokken waar mijn royalties aan kunnen blijven hangen en zes organisaties die de rest van Nederland bestoken met facturen voor vermeende inbreuken op mijn intellectuele eigendomsrechten. Helaas valt de choreografie van het over mijn benen struikelen in de videoclip niet onder het bereik van één van eerdergenoemde instellingen, maar dansen is nu eenmaal voor mietjes. Oh, en voor u het vergeet, het kopiëren van software valt onder geen enkel thuiskopierecht, dus dan bent u sowieso een broodrover, een dief, een piraat! Het is dan ook maar goed dat de stichtingen BREIN en BIG zich beijveren om ook dit duivelse kwaad van het inbreuk maken op mijn intellectuele eigendomsrechten met wortel en tak uit te roeien.

Enfin, de stichting Thuiskopie heeft na in het nieuws te zijn gekomen als heler nu ook nog een berisping gekregen van minister Donner. Buma/Stemra zal wel op een soortgelijke manier een veeg krijgen, de kans dat al deze rare bevoegdheden ingetrokken worden is echter klein.

Het verbaast mij dan ook keer op keer dat hier nog niet eerder is ingegrepen, sterker nog, dat ook iemand als Martijn van Dam, die de zoon van Donner had kunnen zijn en dus minder vastgeroest, denkt dat óf heffingen óf Digital Restrictions Management (DRM) noodzakelijk zijn om de vermeende crisis rondom intellectuele eigendomsrechten te bezweren. Welke crisis dan? Worden er minder boeken uitgegeven? Minder muziek? Minder films gemaakt? De enige crisis die er lijkt te zijn is die van een uit de hand lopende fiscalisering en een erosie van ieder besef bij gewone burgers dat intellectuele eigendomsrechten gerespecteerd moeten worden. Want waarom auteursrechten afdragen als ze op de beurs vergokt worden in plaats vanbij de artiest terecht te komen?